It seems you have disabled javascript. Please enable javascript for this site to function properly.

Τα σπίτια

Sh palio spiti DSC02847

Παλιό σπίτι στα Παλιολήνια

Παραδοσιακά τα σπίτια του χωριού ήταν φτιαγμένα από πέτρα, γκρίζα του βουνού ή καφέ ποταμίσια  ( την λεγόμενη αμμουδερόπετρα- μειωμένης αντοχής) χτισμένη με  ασβέστη και άμμο. Είχαν ξύλινη στέγη από εγχώριες βελανιδιές, κυπαρίσσια και έλατα,  και εγχώριας παραγωγής κεραμίδια.

Όπως μας λέει στο βιβλίο του ο Παναγιώτης Μανιάτης,  τα προεπαναστατικά σπίτια ήταν ισόγεια, με τους πέτρινους τοίχους ασοβάτιστους και με δάπεδο από σκέτο χώμα. Ήταν απόλυτα λιτά, με το  πολύ μια εσωτερική διαίρεση,- από  καλάμια ή σανίδες-, που χώριζαν τον χώρο σε 2 άνισα μέρη: το χειμωνιάτικο κοινώς παραγώνι, και το κυρίως δωμάτιο, που ήταν χώρος υποδοχής,   κάτι σαν το σημερινό σαλόνι. Τα τζάκια τότε δεν είχαν την σημερινή μορφή, αλλά ήταν απλά ‘γωνιές’ όπου άναβαν τα ξύλα, με μια τρύπα στην στέγη από πάνω,  απ’ όπου έφευγε ο καπνός .

Αργότερα τα σπίτια έγιναν λίγο πιο σύνθετα,  2όροφα, όπου στο ισόγειο ή υπόγειο –το λεγόμενο  κατώι-,  έβαζαν τα ζωντανά, το σανό , τα εργαλεία, και στον 1ο όροφο έμενε η οικογένεια. Τα τζάκια απέκτησαν σκούφους, τα κουφώματα τζάμια. Παρέμειναν βέβαια λιτά και απέριττα, με  το γέννημα στο αμπάρι, τα ρούχα στον γιούκο,  το φαγητό στον σοφρά, και το τζάκι με το παραγώνι του για ζέσταμα,  ξεκούραση και ύπνο.

Ο Παναγιώτης Μανιάτης στο βιβλίο του καταγράφει τα 26 προεπαναστατικά σπίτια του χωριού, εκ των οποίων σήμερα υπάρχουν έξη, με μόνο ένα όπως ήταν και τα άλλα 5 επισκευασμένα

Αυτό που παρεμένει όπως ηταν,- είναι όμως πια εγκατελελειμένο-, είναι το παραδοσιακό που ανήκει στους κληρονόμους Νικήτα Γιαννακόπουλου (Γκιταρά) και Ιωάννη Κουλουρά και βρίσκεται κοντά στο νέο Δημοτικό Σχολείο.

Τα επισκευασμένα ανήκουν στους:
• Κληρονόμους Ι. Αθανασόπουλου
• Δημήτριο Αθαν. Μανιάτη
• Ανδρέα ι. Σταματελόπουλο
• Νικήτα Δημητρόπουλο (Δούκα)
• Απόστολο Δημ. Μανιάτη

Απο τα σπίτια του χωριού με ιστορία, ξεχωρίζει το αρχοντικό του Κουλόχερα στην πλατεία δίπλα στην εκκλησία. Χτίστηκε το 1893 και ήταν το πρώτο μεγάλο τρίπατο σπίτι του χωριού της εποχής. Για το χτίσιμό του δούλεψαν 40 μαστόροι για 100 ημέρες.  Ο μισός πάνω του όροφος χρησιμοποιήθηκε σαν σχολείο. Εκεί φιλοξενούνταν συχνά  ξένοι επισκέπτες στο χωριό, ενώ  στην πάνω του  σάλα γίνονταν γλέντια σε πανηγύρια ή  γάμους. Το οικόπεδό του έπιανε όλον τον χώρο της σημερινής πλατείας, που έγινε το 1970.

Το χωριό μας σήμερα έχει  κάποια ανακαινισμένα παλιά και πολλά σύγχρονα σπίτια.

Στον παρακάτω χάρτη μπορείτε να τα δείτε, σε μια εικονική ξενάγηση, μερικούς από τους δρόμους του χωριού. Δυστυχώς καλύπτει μόνο ένα μικρό κομμάτι. Πάει  απο την είσοδο του χωριού στο Νεκροταφείο, στρίβει προς τα αριστερά στα Παλιολήνια,  πάει στον Κάναλο και μετά στον δρόμο του Στενού προς το Κάστρο της Ωριάς.